การนวดหัวใจเพื่อการไหลเวียนเลือดในร่างกาย

โดย นพ.ยุทธชัย มาตระกูล

การนวดกระตุ้นการทำงานของหัวใจ (Enhanced external counter pulsation: EECP) เป็นการใช้เครื่องมือที่ทำงานประสานกับคลื่นไฟฟ้าหัวใจ โดยการปั๊มลมเข้าสายรัดพันรอบขา น่อง สะโพกทั้ง 2 ข้าง ให้ประสานกับจังหวะการบีบและคลายตัวของหัวใจเพื่อช่วยให้เลือดผ่านหลอดเลือดไปเลี้ยงหัวใจได้มากขึ้น และช่วยให้หัวใจทำงานเบา เป็นการลดภาวะขาดเลือด ทำให้การทำงานของหลอดเลือดหัวใจ ระบบฮอร์โมนที่เกี่ยวข้อง รวมทั้งหัวใจทำงานมีประสิทธิภาพมากขึ้น

ใครบ้างที่สามารถรับการรักษาด้วยเครื่อง EECP

• ผู้ที่มีอาการเจ็บหน้าอกจากกล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือดที่รักษาด้วยยา, การขยายหลอดเลือดด้วยบอลลูน/ขดลวด หรือการผ่าตัดทำทางเบี่ยงเส้นเลือดหัวใจแล้วยังมีอาการอยู่

• ผู้ที่ทำกิจกกรมได้จำกัดเนื่องจากอาการแน่นหน้าอก

• ผู้ที่มีอาการของหลอดเลือดหัวใจตีบโดยที่ไม่สามารถรักษาด้วยการผ่าตัดหรือขยายหลอดเลือดด้วยบอลลูน/ขดลวด เนื่องจากสภาพร่างกายที่ไม่อำนวยต่อการรักษาดังกล่าว เช่น มีโรคอื่นๆ ร่วมด้วย อาทิ เบาหวาน โรคปอด ไตวาย น้ำท่วมปอดหรือสภาพหลอดเลือดที่ไม่เหมาะสมที่จะรักษาด้วยวิธีดังกล่าว

• ผู้มีภาวะหัวใจล้มเหลวจากหลอดเลือดหัวใจตีบ หรือกล้ามเนื้อหัวใจผิดปกติ

เครื่อง EECP ช่วยให้การรักษาโรคหัวใจดีขึ้นได้อย่างไร

การรักษาโรคหลอดเลือดหัวใจตีบโดยทั่วไปตามมาตรฐาน คือการทำบอลลูน หรือใส่ขดลวด หรือการผ่าตัดบายพาสหลอดเลือดหัวใจ ในขณะเดียวกันยังพบว่า ยังมีคนไข้จำนวนไม่น้อย ที่รักษาแล้วและกลับมาเจ็บหน้าอกหรือเหนื่อยอีกก็สามารถใช้รักษาด้วยเครื่องนวดเพิ่มการไหลเวียนโลหิต หรือ EECPถือว่าเป็นนวัตกรรมที่น่าตื่นเต้นและได้ผลมากกว่า 80% ในคนไข้ที่มีหัวใจล้มเหลว หัวใจขาดเลือดหรือหลอดเลือดหัวใจตีบที่ไม่อยากหรือไม่สามารถรักษาด้วยการผ่าตัดได้ สะดวกไม่ต้องพักฟื้นและได้ผลจริง

การรักษาโดย EECP สามารถรักษาแบบผู้ป่วยนอก ใช้เวลาการรักษาไม่นานผู้ป่วยจึงสามารถนัดได้ตามสะดวก ไม่ต้องเตรียมการรักษา ไม่ต้องพักฟื้น ไม่มีแผลผ่าตัด มีบทความนับร้อยและงานวิจัยมากมายที่สรุปว่า EECP มีประสิทธิภาพสูงมากในการบรรเทาหรือรักษาอาการเจ็บหน้าอก หายใจไม่ทัน เหนื่อยหรืออาการอื่นๆ ที่สำคัญคือช่วยให้โลหิตไหลเวียนสู่หัวใจดีขึ้น ผลการตรวจการทำงานของหัวใจและหลอดเลือดโดย stress test ดีขึ้น สุขภาพจิตดีขึ้น และคุณภาพชีวิตดีขึ้น โดยรวมสามารถเปลี่ยนชีวิตผู้ป่วยโรคหัวใจได้เป็นอย่างดี

ประโยชน์ของ EECP ต่อการช่วยรักษาโรคอื่นๆ

เนื่องจาก EECP ช่วยเพิ่มการไหลเวียนของโลหิตซึ่งเป็นปัจจัยสำคัญของสุขภาพดีและประสิทธิภาพการทำงานของอวัยวะภายในต่างๆ ดังนั้น EECP จึงมีผลดีต่อการรักษาและบรรเทาอาการเจ็บป่วยใดๆ ไม่ดี ไม่ว่าจะเป็นปัญหาการได้ยิน ปัญหาสายตา ไปจนถึงโรคเรื้อรังต่างๆ ที่มีความผิดปกติของการไหลเวียนโลหิตร่วมด้วย เช่น หลอดเลือดสมองตีบ เบาหวาน ภาวะความจำเสื่อม โรคอัลไซเมอร์ โรคพาร์กินสัน หรือแม้กระทั้งปัญหาเสื่อมสมรรถภาพทางเพศ หรือมีอวัยวะเพศไม่แข็งตัว เป็นต้น

ปัจจุบันนี้ เครื่อง EECP ได้รับการรับรองจากองค์การอาหารและยาของสหรัฐอเมริกาว่าเป็นเครื่องที่ช่วยเพิ่มประสิทธิภาพการทำงานของหัวใจได้จริงสามารถเพิ่มการไหลเวียนโลหิตได้โดยไม่ได้ทำให้หัวใจต้องทำงานหนักขึ้น